Zo wordt jouw gemeente plant-aardig onweerstaanbaar
In Antwerpen en Gent kan je vandaag in twee ziekenhuizen plantaardige voeding krijgen die zó lekker is dat er nauwelijks nog iets van in de vuilnisbak verdwijnt. Hun menu is nu niet alleen gezonder, ook de klimaatwinst is aanzienlijk met een vermindering van respectievelijk 42 en 70 ton CO2 per jaar. En dat is ook voor jou goed nieuws. “Want dit resultaat is in elke gemeente, groot of klein, mogelijk”, zegt Ariane Louwaege van Mosquito in the Room.
“Als je vreest dat je te klein bent om iets te veranderen, denk dan maar eens aan de mug in je kamer.” Ons nieuwste Gemeente voor de Toekomst-lid Mosquito in The Room ontleent haar naam niet enkel aan die treffende uitspraak, het is ook de basisfilosofie achter hun werking. Zowel in Gent als in Antwerpen tonen ze dat kleine acties een significant verschil betekenen voor gezondheid en klimaat. Een duidelijk plan van aanpak, draagvlakcreatie en sterke communicatie staan daarin centraal.
Driedubbele winst
“Vaker kiezen voor plantaardig is gezonder, gunstiger voor het klimaat, en mits een doordachte keuze kan het ook tot 10% goedkoper”, vertelt Ariane. “Alle zorginstellingen zouden hiermee moeten experimenteren."
“Het zorgt niet alleen voor creativiteit in de keuken. Goed bereide plantaardige gerechten zijn ook super lekker en toegankelijk voor mensen uit alle culturen. En bovenal zo relevant voor de toekomst door de positieve invloed op het klimaat, een lager waterverbruik, beperkter landgebruik,…”, vult Ariane’s collega, Amy Verbeke, verder aan. “Eerlijk? We staan te popelen om in heel Vlaanderen met zorginstellingen en gemeenten aan de slag te gaan.”
De resultaten zijn alvast om U tegen te zeggen. Met een uitgebreid plantaardig aanbod sparen AZ Sint-Lucas en UZ Antwerpen jaarlijks respectievelijk 74 en 40 ton CO2 uit, gelijk aan 223 en 121 vluchten van Brussel naar New York. Ook de gezondheidsimpact is gunstig, zo blijkt uit de resultaten. Reden: eiwitbronnen die beter scoren in de voedingsdriehoek, een hogere aanwezigheid van antioxidanten, en minder verzadigde vetten.
Ieder zijn eigen keuze
“Wat je precies plantaardig maakt en voor wie je dit uitwerkt, bepaal je als partner volledig zelf”, zegt Amy. “Is het enkel voor het personeel? Of ook voor patiënten? Wat met bezoekers? Er zijn héél veel mogelijkheden. Idealiter werk je een nieuw aanbod uit voor iedereen. Zo creëer je binnen je instelling een nieuw voedingsnarratief, en maak je van vaker plantaardig het nieuwe normaal.”
AZ Sint Lucas koos ervoor om op donderdag maximaal plantaardig te gaan. Ze serveren 2 vegetarische en 1 visoptie in het personeelsrestaurant, de broodjesbars en bezoekersbistro’s. Ook de patiënten worden die dag gestimuleerd om plantaardige opties te kiezen bij ontbijt, middag- en avondmaal.
UZ Antwerpen serveert in nauwe samenwerking met cateraar Sodexo elke dag een plantaardig gerecht in het personeelsrestaurant en één keer per week ook plantaardige snacks, koude schotels en broodjes. Voor patiënten passen ze één keer per week het ontbijt en avondmaal aan. Ook gingen ze voor plantaardige snacks in de automaten én als cadeautje voor Sinterklaas.
Verleiden met lekker eten
“In de menusamenstelling was ons streefdoel om lekker plantaardig eten aan te bieden waarvan we weten: als we dit serveren is de voedselverspilling minimaal, én ook gezond”, zegt Ariane. “We werkten in het verleden ook al samen met experten zoals FoodWIN en Erasmushogeschool Brussel om op specifieke topics dieper in te gaan.”
Wanneer blijkt dat vlees en vis vaak blijven liggen, is dat een extra argument om het aanbod nog meer plantaardig te maken. “Eigenlijk is de kunst redelijk simpel: maak het eten smaakvol en kleurrijk en dan is iedereen content”, lacht Ariane.
Een duidelijk plan
Alleen: om te kunnen slagen in die ambities is een duidelijk plan van aanpak nodig, en voldoende tijd om alles uit te werken. Maar hoe gaat dit dan precies in zijn werk?
“Met alle partners definiëren we concrete en meetbare doelen, brengen we eventuele weerstanden in kaart en zoeken we naar oplossingen”, zegt Amy. “Op basis van een menuscan stellen we een aangepast menu voor, waarbij we kijken naar de smaak, de voedingswaarde, de ecologische impact en de financiële kost.”
Het keukenpersoneel, patiënten, bezoekers en personeel meekrijgen in het verhaal is ook een belangrijk deel van het traject. “Via een kookworkshop met een topchef maken we het keukenpersoneel warm voor het idee en leren we hen de juiste vaardigheden. We zetten ook hard in op proevertjes. Mensen zelf laten ervaren hoe lekker plantaardig kan zijn, dat verricht wonderen. Het zorgt voor draagvlak. En daar spelen we dan via aantrekkelijke communicatie verder op in. Ook de gerecht benamingen krijgen een make-over. Zo nemen we iedereen op een zo laagdrempelig mogelijke manier mee in het nieuwe voedingsaanbod”, aldus Ariane.
Als gemeente ben je verantwoordelijk voor de werving van zorginstellingen en ziekenhuizen, en communiceer je over het project en de impact.
Wil jij ook aan de slag? Neem contact op met amy@mosquitointheroom.be
